დასავლეთში პრაქტიკულად უცნობი რძიანი სოკო, რუსეთში ტრადიციულად განიხილება, როგორც საუკეთესო პირობითად საკვები სოკო. ძველად ამ სახეობის სოკოს აღიარებდნენ, როგორც მწნილის შესაფერის ერთადერთ სახეობას და მას “სოკოების მეფეს” უწოდებენ. ეს სულაც არ არის გასაკვირი, რადგან რძიანი სოკო ნამდვილად უგემრიელესია.
რძიანი სოკო შეიცავს სოკოსთვის მაქსიმარული რაოდენობის ცილებს, სასარგებლო თვისებებითა და ენერგეტიკული ღირებულებებით ის შედარებულია ხორცთან. გარდა ამისა, ეს სახეობა შეიცავს ბუნებრივ ანტიბიოტიკებს, რომლებიც ხელს გიწყობთ ფილტვებისა და სასუნთქი გზების ინფექციური დაავადებების და ტუბერკულოზის წინააღმდეგ ბრძოლაში.
რძიანი სოკოს მთავარი მახასიათებელი გახლავთ ის, რომ იგი დიდი ოდენობით რძეს შეიცავს, რომელიც აუცილებლად უნდა გადაღვაროთ, სანამ სოკოსგან რაიმე კერძს მოამზადებთ.
არსებობს როგორც საჭმელად ვარგისი, ისე უვარგისი რძიანი სოკო. ყველაზე საშიშია კაფურის რძიანი სოკო. მისი ამოცნობა შეიძლება ყავისფერი “ქუდით”, რომელსაც იშვიათი ყვითელი ფირფიტები და უსიამოვნო სუნი აქვს.
მნიშვნელოვანია, რომ დაკრეფილი რძიანი სოკო კარგად გაწმინდოთ ნიადაგისა და ნაგვისგან. იმისთვის, რომ სოკოს რძედან ტოქსინები ორგანიზმში არ მოხვდეს, სოკო 2-3 დღის განმავლობაში გაჟღენთეთ წყალში.
ამ დროის განმავლობაში, სოკო მთლიანად უნდა იყოს წყლით დაფარული. წყალი რაც შეიძლება ხშირად უნდა გამოუცვალოთ.
როგორ დავაკონსერვოთ რძიანი სოკო ზამთრისთვის
ამისთვის გამოგადგებად ნებისმიერი საკვებად ვარგისი რძიანი სოკო: შავი რძიანი სოკო, ყვითელი რძიანი სოკო, ნამდვილი რძიანი სოკო (თეთრი), მუხისა და ასპენის რძიანი სოკო, ასევე თეთრი და შავი. ნამდვილი მარილიანი სოკო მზადდება ცივი წყლით. კონსერვი ასე უფრო გემრიელი და მკვრივი გამოდის. თუმცა, თუ მას ცხელი წყლით მოამზადებთ, გაცილებით ნაკლები დრო დაგჭირდებათ.
დამწნილების უბრალო რეცეპტი სანელებლების გარეშე
ინგრედიენტი
- 5 კგ რძიანი სოკო
- 250 გრ მსხვილი მარილი
მომზადების წესი
1. კარგად გაასუფთავეთ სოკო.
2. გარეცხეთ რამდენიმეჯერ, წყალი ხშირად გამოუცვალეთ. დიდი ზომის “ქუდები” გაჭერით 3-4 ნაწილად.
3. სოკო გადაიტანეთ ემალის სათლში ან დიდ აუზში, დაასხით წყალი ისე, რომ სოკოები მთლიანად დაიფაროს.
4. ღამის შემდეგ, სოკო დაიწყებს ქაფის გამოყოფას. როგორც კი ქაფს შეამჩნევთ, მაშინვე გადაღვარეთ წყალი, გარეცხეთ სოკო და დაასხით ახალი წყალი.
5. მესამე დღეს სოკოს მოცულობა მნიშვნელოვნად შემცირდება და აღარ გამოყოფს ქაფს. ეს ნიშნავს, რომ სოკო მზადაა დასამწნილებლად.
6. დიდი სოკოები დაჭერით პატარა ნაჭრებად. გადაიტანეთ ნაჭრები თასში ფენებად და მოაყარეთ მარილი.
7. სოკოების თავზე მოათავსეთ დიდი ზომის ბრტყელი სახურავი და მასზე სიმძიმე დაადეთ. სოკო ასე უნდა გააჩეროთ 3 დღის განმავლობაში და ყოველდღე რამდენჯერმე უნდა მოურიოთ.
8. გადაანაწილეთ სოკო სტერილურ ქილებში. სოკო ძალიან მჭიდროდ უნდა ჩაალაგოთ, რადგან ისინი მარინადის გარეშე ინახება. დაახურეთ ქილებს პლასტმასის თავსახურები, მოათავსეთ მაცივარში და შეინახეთ 2 თვის განმავლობაში. ამ დროის გასვლის შემდეგ სოკო მზად იქნება გამოსაყენებლად.
დამარილებული რძიანი სოკო მდოგვით
ინგრედიენტები
- 1 კგ რძიანი სოკო
- 2 ს.კ. მარილი
- 500 მლ წყალი
- 1 ღერო კამა
- 1 ჩ.კ. მდოგვის მარცვალი
- 3 კბილი ნიორი
- 2-3 ფოთოლი პირშუშხა
- შავი პილპილის მარცვლები გემოვნებით
მომზადების წესი
1. მოამზადეთ სოკო, როგორც ზემოთაა მითითებული.
2. წყალში გაჟღენთილი სოკო გადაიტანეთ ქვაბში, დაუმატეთ პირშუშხას ფოთლები, მდოგვი, შავი პილპილი, კამა და მარილი.
3. დაადგით ქვაბი ცეცხლზე და მოდუღების შემდეგ დამატებით 10 წუთი კიდევ ადუღეთ.
4. ამის შემდეგ გადაიტანეთ სოკო მშრალ სტერილურ ქილებში და მოაყარეთ დაჭრილი ნიორი.
5. დაახურეთ ქილებს პლასტმასის თავსახურები და შეინახეთ მაცივარში.
6. დამარილებული რძიანი სოკო მდოგვთან ერთად შეგიძლიათ მიირთვათ მხოლოდ 10 დღის შემდეგ.
რძიანი სოკოს დამარილება ცხელი მეთოდით
სოკოს ცხელი მეთოდით დამარილება ყველაზე უსაფრთხოდ ითვლება და რამდენიმე უპირატესობაც კი აქვს. პირველ რიგში, მათ არასდროს ექნებათ უსიამოვნო სუნი, მეორე, დუღილის დროს რძიან სოკოს მოშორდება ბუნებრივი სიმწარე, და მესამე, მას განსაკუთრებული, ორიგინალური გემო აქვს.
ინგრედიენტები
- 1 კგ რძიანი სოკო
- 5 ღერო კამა
- 5 კბილი ნიორი
- 2 ს.კ. მსხვილი მარილი
- წყალი
- მცენარეული ზეთი
მომზადების წესი
- დაადგით წყალი ცეცხლზე და ჩაასხით მასში ცოტაოდენი ზეთი.
- ზემოთ მოცემული მეთოდით გაჟღენთილი სოკო ჩაყარეთ წყალში და ადუღეთ დაახლოებით 8 წუთით. შემდეგ ჩაყარეთ სოკო საწურში და დაელოდეთ, სანამ წყალი მთლიანად არ გადაიღვრება.
- წვრილად დაჭერით ნიორი.
- შემდეგ მოათავსეთ სოკო ემალის დიდ ჭურჭელში. შეურიეთ მას ნიორი, კამის ღეროები და მარილი.
- დაადეთ სოკოს სიმძიმე. 12 საათის შემდეგ აიღეთ სიმძიმე, მოურიეთ სოკოს და კვლავ დაადეთ იგი 12 საათით.
- დროის გასვლის შემდეგ გადაანაწილეთ სოკო ქილებში იმ წყალთან ერთად, რომელიც სოკომ გამოყო სიმძიმის დადების შედეგად, ოდნავ ხელი დააჭირეთ და ზემოდან ჯვარედინად დაადეთ კამის ღეროები.
- დაახურეთ ქილებს ნეილონის სახურავები და შეინახეთ სოკო მაცივარში 30 დღით.
- 1 თვის შემდეგ შეგიძლიათ მიირთვათ სოკო.
